Hướng dẫn gieo và bảo vệ mạ lúa Xuân muộn vụ Đông Xuân 2023 – 2024 ứng phó rét

Với tình hình giá rét tại miền Bắc xảy ra liên tục, từ nay tới tết Nguyên Đán sẽ có nhiều đợt không khí lạnh tràn về miền Bắc nước ta. Để chủ động ứng phó kịp thời các diễn biến thời tiết bất thường, đam rbaor gieo cấy vụ lúa xuân muộn trong vụ Đông Xuân năm 2023 – 2024 đúng thời vụ. Thì bà con cần xem kỹ quy trình gieo mạ vụ lúa Đông – Xuân
Để sản xuất an toàn, hiệu quả thì ngay từ khâu làm mạ, bà con cần lưu ý đến một số biện pháp kỹ thuật sau:
* Thứ nhất: Chuẩn bị hạt giống
– Để đảm bảo đủ mạ để cấy hết diện tích, bà con cần chuẩn bị đủ thóc giống với số lượng khoảng 1,5 – 1,8 kg/sào.
– Trước khi ngâm ủ, cần tiến hành xử lý hạt giống. Đây là biện pháp quan trọng nhằm tiêu diệt mầm mống sâu bệnh trên hạt giống ngay từ đầu để hạn chế lây lan ra ngoài đồng ruộng. Xử lý hạt giống bằng cách cho thóc giống vào ngâm ở nước ấm 540C (Pha nước theo tỷ lệ 3 sôi 2 lạnh) trong thời gian khoảng 10 phút; hoặc có thể sử dụng nước vôi trong để ngâm thóc giống trong thời gian từ 10 – 12 giờ.
– Ủ hạt giống: Thóc giống sau khi được xử lý cần ngâm trong nước sạch khoảng 24 – 36 giờ (đối với lúa lai), 48 – 60 giờ (đối với lúa thuần); Cứ 6 – 8 giờ cần thay nước một lần; Khi hạt thóc hút no nước và có biểu hiện như: Hạt căng mẩy, nổi trắng 2 đầu mày thì đãi sạch, để ráo nước, cho vào thúng, phủ bao tải đay ẩm và ủ ở nhiệt độ từ 28 – 350C. Trong quá trình ủ cần kiểm tra nhiệt độ và độ ẩm để điều chỉnh cho phù hợp.
Đối với làm mạ khay khi hạt nứt nanh, nhú mầm như gai dứa là có thể gieo được. Đối với mạ dược, mạ dầy súc khi mầm dài bằng 1/2 hạt hạt thóc thì đem gieo.
* Thứ hai: Làm đất và gieo mạ
– Mỗi sào lúa cấy cần từ 8 – 10m2 đất gieo mạ, nên chọn nơi đã gieo mạ ở vụ trước và thuận lợi cho việc tưới tiêu. Trước khi gieo, đất cần được làm kỹ, nhặt sạch cỏ dại và chia luống rộng 1 – 1,2m theo chiều rút nước của ruộng, trang phẳng mặt luống theo hình mui rùa để nước không đọng trên mặt luống.
– Khi làm đất cần kết hợp bón phân lót: Sử dụng 10kg phân hữu cơ hoai mục; 0,5 kg NPK 5:10:3 trộn đều trong đất sau đó trang phẳng mặt luống.
– Gieo mạ: Cần gieo mạ thưa để cây mạ to khỏe, chú ý gieo mạnh tay để mộng mạ chìm xuống mặt luống nhằm giữ ấm chân mạ.
* Thứ ba: Che phủ nilon và chăm sóc mạ
– Trong vụ xuân thường có các rét đậm, rét hại; do vậy nhất thiết phải áp dụng biện pháp che phủ nilon để phòng chống rét cho mạ, đồng thời tránh bị chim, chuột chui vào trong phá hại.

– Chăm sóc mạ: Cần giữ cho mạ luôn luôn đủ ẩm sau khi gieo; Khi mạ đạt 1,5 lá, tiến hành đưa nước láng mặt luống mạ nhằm giữ ấm chân mạ (đối với mạ gieo trên ruộng). Những ngày nhiệt độ ban ngày trên 20°C, có nắng ấm phải tiến hành mở nilon ở hai đầu luống mạ để tạo độ thông thoáng, tránh hiệu ứng nhà kính gây ngốt nóng làm cháy lá, mạ sinh trưởng, phát triển kém, đến chiều tối tiếp tục che lại.
Đối với mạ sân gieo gần nhà, bà con có thể thắp điện sưởi ấm cho mạ vào những ngày có rét đậm, rét hại.
Khi cây mạ được 2,5 – 3,5 lá tiến hành đem cấy. Trước khi cấy 2 – 3 ngày cần mở dần nilon để luyện cho mạ quen với môi trường.
Theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, vụ Đông Xuân năm nay lịch xả nước sẽ chia làm 02 đợt, trong đó: Đợt 1 từ 0 giờ ngày 23/01 đến 24 giờ ngày 30/01/2024 (8 ngày); Đợt 2 từ 0 giờ ngày 18/02 đến 24 giờ ngày 21/02/2024 (4 ngày). Trong khi đó hướng dẫn cơ cấu giống cây trồng và thời vụ năm 2024 của Sở Nông nghiệp và PTNT, thời gian gieo cấy lúa Đông Xuân tập trung vào cuối tháng 01/2024 và đầu tháng 02/2024. Do vậy, để đảm bảo nước phục vụ gieo cấy bà con cần chuẩn bị các biện pháp tích nước, trữ nước sớm ngay từ lần xả đợt 1 để đảm bảo đủ nước cấy hết diện tích.
Bên cạnh đó bà con cần chú ý không nên cấy khi nhiệt độ trung bình xuống dưới 150C.
Trên đây là quy trình kỹ thuật hướng dẫn gieo, chăm sóc và bảo vệ cho mạ trà lúa Xuân muộn vụ Đông Xuân 2023 – 2024. Xin kính chúc bà con nông dân có vụ mùa bội thu.

Hồng Đức – sonnptnt.vinhphuc.gov.vn